Η καημένη η οικοδομική βιομηχανία

Την τελευταία δεκαετία είδαμε μια ραγδαία εξέλιξη στην οικοδομική βιομηχανία και στον τομέα ανάπτυξης γής στην Κύπρο. Μετά το φιάσκο του ΧΑΚ στα τέλη της δεκαετίας του 90, ο κόσμος στράφηκε στη σιγουριά των ακινήτων για να κάνει τις επενδύσεις του. Με το σκεπτικό ότι σε ένα τόσο μικρό (και ημι-κατεχόμενο) νησί όπως η Κύπρος, "κάθε κομμάτι γης έχει αξία", άρχισαν να θησαυρίζουν στις πλάτες των συμπολιτών τους οι γαιοκτήμονες (κυρίως βοσκοί που κληρονόμησαν πολλή γη) πουλώντας χωράφια και οικόπεδα σε ανεξέλεγκτα φουσκωμένες τιμές. Ταυτόχρονα, η αύξηση της ζήτησης και στις παραθαλάσσιες / εξοχικές κατοικίες (από τους Ρώσσους στη Λεμεσό, τους Εγγλέζους στην Πάφο και τους Λευκωσιάτες στο Παραλίμνι) δημιούργησε μια αγορά ακινήτων δίχως ταβάνι (cabrio?) καθιστώντας σχεδόν αδύνατη την αγορά ενός σπιτιού ή έστω διαμερίσματος κυρίως από άτομα της μεσαίας τάξης.

Σε χρόνο ρεκόρ βλάστησαν σαν τα μανιτάρια εκατοντάδες εταιρείες κατασκευών και ανάπτυξης γης και γέμισε η Κύπρος με νεόπλουτους εργολάβους και "ντιβέλοππερς" που πέταξαν τα διπλοκάμπινα και πήραν Lexus. Η πάλαι ποτέ ουτοπική κοινωνία της Κύπρου που περηφανευόταν και ότι δεν ξεχώριζε πλούσιους και φτωχούς (έξω ο Σιακόλας και ο Παρασκευαΐδης), μέσα σε λίγα χρόνια κατάντησε να έχει συνταξιούχους που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, νεαρά ζευγάρια να ζουν με τα πεθερικά μέχρι τα 40 τους, και οικογενειάρχες να μετρούν το κάθε σεντ καθώς ψωνίζουν από τον Αθηαινίτη.

Τώρα που φάνηκαν τα πρώτα σύννεφα στο παγκόσμιο οικονομικό σκηνικό, άρχισαν οι δυσοίωνες προβλέψεις και ίσως για πρώτη φορά στην ιστορία του νησιού μας ακούμε ότι οι τιμές των ακινήτων θα πέσουν. Αμέσως η (κομμουνιστική?) κυβέρνηση μας πανικοβλήθηκε και τρέχει να προλάβει την "καταστροφή" εξαγγέλοντας Μέτρα στήριξης της οικοδομικής βιομηχανίας και κρατικά σχέδια για συγκράτηση των τιμών των ακινήτων.

Και διερωτούμε σαν πολίτης αυτού του τόπου:
- Οι σημερινές τιμές των ακινήτων στην Κύπρο είναι φυσιολογικές;
- Πόσοι και ποιοί είναι σε θέση να αγοράσουν ή να κτίσουν ένα κανονικό (μεμονωμένο) σπίτι που να μπορούν να το ξοφλήσουν όσο βρίσκονται εν ζωή, με ένα μέσο εισόδημα;
- Συμφέρει να δώσει κάποιος €300,000 για να αγοράσει εξοχικό σπίτι στον Πρωταρά (στο οποίο θα πάει 10 φορές το χρόνο) από τη στιγμή που κάθε χρόνο θέλει να πηγαίνει και χόλλιτεϊς στο εξωτερικό;
- Χρειάζονται "στήριξη" οι developers που για μια δεκαετία μας πηδούσαν παρά φύσιν κάνοντας τα παλλούτζια τους χρυσά;
- Είναι λογικό τα διαμερίσματα στη Λευκωσία ή τη Λεμεσό να έχουν τις ίδιες τιμές με διαμερίσματα στο Μανχάτταν ή στο Λουγκάνο της Ελβετίας;

- Είναι κακό να πέσουν οι τιμές των ακινήτων;

Καταλαβαίνω ότι με τη μείωση στη ζήτηση ακινήτων είναι πιθανόν να επέλθει ανεργία στον κατασκευαστικό τομέα και ίσως κάποιοι εργάτες χάσουν τις δουλειές τους, όμως είναι πάσης γνωστόν ότι μέγαλος αριθμός των εργατών αυτών είναι αλλοδαποί (και ούτως ή άλλως θα μετέφεραν τα εισοδήματα τους εκτός Κύπρου). Παράλληλα, με τη διαθεσιμότητα που θα υπάρξει σε εργατικό δυναμικό είναι ευκαιρία να επισπευσθούν επιτέλους από το κράτος κάποια έργα υποδομής (π.χ. βελτιωση οδικών δικτύων - μπας και δούμε μια άσπρη μέρα).

Πάντως ακόμα και αν κάποιοι developers αντιμετωπίσουν "οικονομικά προβλήματα", δεν πιστεύω ότι θα πεινάσουν, ούτε θα μείνουν στους πέντε δρόμους. Αρκετό από το αίμα μας ήπιαν τα τελευταία χρόνια. Γι' αυτό και δεν θα τους λυπηθώ. Αντίθετα θα ευχαριστηθώ που θα αναγκαστούν να ρίξουν τις τιμές τους και (hopefully) θα αναγκάσουν και τους υπόλοιπους συναδέλφους τους να πράξουν το ίδιο. Μόνον έτσι θα γίνει η πραγματική διόρθωση για να φέρουμε λίγο τα μίλια μας σε τούτον το ξερονήσι.